“Het uiteindelijke idee was om een verhaal over redding te creëren, om te laten zien hoe de schurk eigenlijk de held is.” – George Lucas, in een interview naar aanleiding van AFI Life Achievement Award.

Het doel van het volgende video-essay is om het verschil op het spoor te komen tussen de manier waarop Joseph Campbell mythen begrijpt en de manier waarop René Girard dat doet. Het wil ook hun verschillend begrip van het Evangelie aan het licht brengen.

Joseph Campbell (1904-1987) wordt onder andere geïnspireerd door Carl Gustav Jung (1875-1961). Hij begrijpt het Evangelie als het zoveelste voorbeeld van de mythe. Volgens hem gaan mythen in essentie over een stervende en opnieuw tot leven komende ‘monsterlijke held-god’, wiens noodzakelijke en onvermijdelijke gewelddadige opoffering een altijd voorlopige vrede en orde schept. Bovendien gelooft Joseph Campbell dat dergelijke heldenmythes een onontkoombare dynamiek illustreren die aan het werk is in het menselijk leven en de cultuur, zowel op individueel als op collectief niveau.

René Girard (1923-2015), aan de andere kant, begrijpt het Evangelie als een radicale kritiek op de gewelddadige offercyclus die wordt gerechtvaardigd door traditionele heldenmythen. Het Evangelie neemt de universele mythologische structuur over en ontmaskert haar afhankelijkheid van het leugenachtige zondebokmechanisme van binnenuit. In tegenstelling tot Joseph Campbell laat René Girard zien hoe het Evangelie het idee ondermijnt dat geweld een onvermijdelijke ‘transcendente’ kracht is die de menselijke cultuur beheerst. Het Evangelie laat zien dat geweld menselijk is, niet goddelijk.

De manier waarop het volgende video-essay de gelijkenissen en verschillen tussen Joseph Campbell en René Girard belicht, is door de eerste zes episodes van de Star Wars-filmsaga te analyseren. Zoals bekend werd George Lucas, de bedenker van Star Wars, sterk geïnspireerd door het werk van Joseph Campbell bij de creatie van Star Wars. Campbell zou uiteindelijk zelfs de persoonlijke mentor van George Lucas worden.

Star Wars, begrepen als een ‘mythologische tragedie’, draait om de overeenkomsten en radicale verschillen tussen Mythe en Evangelie, tussen het Offer van de Mythologische Held en het Offer van Christus.

Joseph Campbell en René Girard blijken allebei onmisbare, briljante gidsen te zijn om ‘de magie van de mythe’ bloot te leggen.

Bekijk de onderstaande video (of klik hier om een ​​pdf van de video te bekijken):

 

Tot besluit volgen enkele fragmenten uit interviews met George Lucas over de ideeën die de achtergrond vormen voor de Star Wars saga:

Uit een interview met Ty Burr voor The Boston Globe (25 October 2005):

GEORGE LUCAS: There’s absolutely no conflict between Darwinism and God’s design for the universe – if you believe that it’s God’s design. The problem for me is that I see a very big difference between the Bible and God. And the problem they’re getting into now is that they’re trying to understand intelligent design through the Bible, not through God. Our job is to find all the “intelligent design,” and figure out how He did everything, and I think that’s consistent with science.

All we’re doing in our own fumbly, bumbly, human way with our inadequate little brains is trying to figure out what He did. And once we figure it out, we say “Ooh, that’s great!” And then we just continue on. Will we ever figure out everything? I don’t know. There’ll always be that faith there that there’s something more to figure out.

TY BURR: When you’re in there creating the nitty-gritty of the “Star Wars” universe, figuring out how an inhabitant of a given planet might evolve a given way, do you feel like you’re playing god?

GL: Well, I started out in anthropology, so to me how society works, how people put themselves together and make things work, has always been a big interest. Which is where mythology comes from, where religion comes from, where social structure comes from. Why are these things created? Now we’re getting into more of the social sciences side of the things, but the biological side is starting to float into that. I’m looking forward to the evolution of neuro-anthropology, because I want to see our genes affect how we build our social systems, how we develop our belief systems in terms of our social beliefs and cultural beliefs. We’re at an exciting time.

TB: What’s neuro-anthropology? I’m not familiar with the term.

GL: It doesn’t exist. [laughs] It’s sort of an extension of neuropsychology, which does exist. But the next step is neuro-anthropology.

TB: The nervous systems of social groups?

GL: Yeah. A friend of mine is writing a book on the social interactions of people based on brain research and how the way we interact with other people is affected by the development of our brains in terms of how the synapses and neurons work. You know, like how married couples influence each other just on a neurological level. What I’m interested in is what happens when you take that to the next level. How do the social institutions reflect the neural activity of the individuals. But that’s an outgrowth of how, in the case of “Star Wars,” I’ve taken psychological motifs from 4,000-year-old stories and put them into a modern vernacular. The reason they worked then is that they were told verbally over and over and over and handed down from father to son. Because they were tested by an audience for thousands of years, they have a certain emotional integrity to them, and you can take those little modules and stick them into a story as they are. They work well because emotionally we have not shifted all that much in the last 4,000 years, whereas intellectually we have.

TB: Are you saying that motifs like the lone hero coming to grips with his father are encoded into our cultural DNA?

GL: I see mythology as a kind of archeological psychology, in which you take psychological fossils that sit in our brain and test to see if they’re still working.

TB: Does your penchant for painting detailed pictures of entire societies come from these interests?

GL: Yes. Also, I love history, so while the psychological basis of “Star Wars” is mythological, the political and social bases are historical. I like to take things and strip them down, then use the model and build a different story on it. You can put in a motif of Saturday-afternoon serials to make it relevant to kids of today, but the political situation of the Empire and the Republic — that’s a scenario that’s been played out thousands of times over the years and that never seems to change much.

I had an interesting discussion when I was doing publicity in Europe for the final “Star Wars” movie. I was sitting around with a dozen reporters, and the Russian correspondents all thought the film was about Russian politics, and the Americans all thought it was about Bush. And I said, “Well, it’s really based on Rome. And on the French Revolution and Bonaparte.” It’s shocking that these things get repeated through history. The same mistakes get made and the tension between democracy and tyranny is always the same. And we haven’t figured out any way around it.

Uit een interview met James Cameron (in zijn serie Story of Science Fiction, 2018), waarin George Lucas enkele beweringen doet die waarschijnlijk “schandalig” klinken in de oren van sommigen: de “goede” Jedi uit de Star Wars filmsaga worden vergeleken met “terroristen”. Lucas praat in dat verband over de Viet Cong, terwijl Cameron Moedjahedin vermeldt. Hun dialoog verwijst met andere woorden naar de onderliggende gelijkenissen tussen tegenstanders in wat René Girard “mimetische rivaliteit” zou noemen (rivaliteit gebaseerd op imitatie):

“Het uiteindelijke idee was om een verhaal over redding te creëren, om te laten zien hoe de schurk eigenlijk de held is.” – George Lucas, in een interview naar aanleiding van AFI Life Achievement Award: